ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyeti’nin yapıldığı ABD’nin New York kentinde bir ortaya geldi. Görüşmeye ait ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan açıklama yapıldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller’ın yazılı açıklamasında, Blinken ve Sudani’nin ‘bölgedeki çatışmanın daha da tırmanmasından kaçınmak için gösterilecek acil çabaları’ ele aldığı söz edildi. İki ismin ‘ekonomik kalkınma konusundaki işbirliğini genişletmek ve halklar ortasında bağlar oluşturmaya devam etmek de dahil olmak üzere ABD-Irak stratejik iştirakini da vurguladığı’ görüşmede, ‘bölgesel istikrarı geliştirecek kalıcı bir güvenlik paydaşlığı kurma konusundaki ortak vizyonun da teyit edildiği, IŞİD’in yenilmesini sağlamak üzere Irak’taki IŞİD aykırısı koalisyonun askeri misyonunda yapılacak geçişe dair devam eden görüşmelerin’ de buna dahil olduğu bilgisi verildi.
‘YABANCI YATIRIMIN TEŞVİKİ İÇİN BORU SINIRI TEKRAR AÇILMALI’
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına nazaran, Bakan Blinken, Türkiye ve Irak ortasındaki petrol boru sınırı konusundaki görüşlerini de lisana getirdi. Açıklamada, mevzuya ait olarak şöyle denildi: “Bakan (Blinken) Irak iktisadına yabancı yatırımların devam etmesini teşvik etmek için Irak-Türkiye petrol boru sınırının yine açılması muhtaçlığını vurguladı ve Irak’ın 2030 yılına kadar güç bağımsızlığını sağlamaya olan bağlılığını takdir etti.”
Bakanlığın açıklamasına göre, Dışişleri Bakanı Blinken, Irak Başbakanı Sudani’nin yolsuzlukla uğraş ve finans dalında ıslahat da dahil olmak üzere Irak iktisadını çağdaşlaştırma gündemine ABD’nin dayanağını teyit ederek, ABD’nin Irak halkının ve daha geniş manada bölgenin yararına olacak istikrarlı, inançlı ve hâkim bir Irak’ı destekleme tarafındaki devam eden uğraşlarının altını çizdi.
Ne olmuştu?
Irak, Türkiye’nin Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) çıkardığı petrolü Kerkük-Ceyhan ham petrol boru çizgisi üzerinden ithal etmesinin iki ülke ortasındaki muahedeyi ihlal ettiğini savunarak 2014 yılında tahkim davası açmıştı. Irak’ın 25 Mart 2023 tarihinde Memleketler arası Tahkim Mahkemesi’nde açtığı davayı kazanmasının akabinde, IKBY’den Türkiye’ye gelen günlük 450 bin varillik petrol ihracatı durmuştu.
Tahkim mahkemesinin ayrıyeten Türkiye’nin Irak idaresine 1,4 milyar dolar ödemesine karar verdiği aktarılmıştı. Lakin Türkiye Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, tek taraflı bir tazminat ödemesinin gerçekleşmeyeceğini, iki tarafın da kabul edilen ve reddedilen talepleri olduğunu, iki tarafın da tazminat ödeyeceğini duyurmuştu.
Bağdat ile Erbil idareleri, Nisan 2023’ün başında başında Türkiye üzerinden petrol ihracatına devam edilmesi için muahedeye varmıştı fakat boru çizgisinden petrol akışı şimdi sağlanmadı. IKBY’den yapılan açıklamada, Türkiye’ye petrol ihracatının müzakerelerin tıkanması yüzünden hâlâ başlamadığı bildirilmişti. IKBY Dış İlgiler Sözcüsü Lawk Ghafuri, “Petrol akışıyla ilgili ilgili her şey artık Bağdat ve Ankara’nın elinde, her iki taraf da petrol akışını tekrar başlatmak için bir muahedeye varmalı” demişti.
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)