TÜRMOB MİTİNGİ (Enflasyon düzeltmesi memleket sıkıntısı oldu; kim yana, kim karşı, kim neyi perdeliyor)
Sayısı 130 bini aşan mali müşavirler ile yeminli mali müşavirlerin çatı örgütü olan TÜRMOB 1.8.2024 günü Ankara’da bir mitingi yaptı. Miting temel olarak enflasyon düzeltmesini gaye aldı.
Enflasyon düzeltmesi birçok yazıma bahis oldu. Kısaca tarihi ve maliyet kıymetleriyle mali tablolarda yer alan varlıkların enflasyon oranında güncellenmesi olarak açıklayabiliriz. İsteğe bağlı kılınması gereken bedel güncelleme süreçleri. Vergiyle asla ilişkilendirilmemesi gerekiyor. Ülkemizde ise birer kar vergisi olan gelir ve kurumlar vergisini örtülü bir halde servet vergisine dönüştürüyor. Vergiyi ise serveti olanlardan değil borçlulara yükleyen yasal vergi olarak güneşteki yerini alıyor.
Lakin olmuyor. Çünkü enflasyon düzeltmesini KOBİ’lerin, esnafın teknik olarak yanlışsız yapması sıkıntı hatta imkânsız. Bu işleri yapmaları için kâfi takımları olmadığı için ihale meslek mensuplarına kalıyor ve bir angarya ve eziyete dönüşüyor. Muhasebe takımı olan, SMMM ve YMM’lerden müteşekkil danışmanlardan hizmet alan büyük işletmelerin dahi bunu tam ve yanlışsız yaptıkları muamma. Bu çerçeveyi, bu kadar firmanın mali tablolarını enflasyon düzeltmesine uygun yapılıp yapılmadığını denetleyecek kâfi sayıda inceleme elemanının olmadığı olgusu tamamlar.
MALİYE BAKANLIĞI ENFLASYON DÜZELTMESİNE HEP KARŞI OLDU
İlki bundan 20 yıl evvel uygulandı. Israrla isteyen, uygulamaya girmesi için gayret gösterenler akademisyenler, üniversiteler, ticaret ve mesleksel oda ve birlikleri oldu. Enflasyon düzeltmesini istemeyen daima öteleyen ise Maliye Bakanlığıydı. Bunu yirmi yıl evvel yazdım (Dünya gazetesi, 27.02.2004). Yirmi yıl sonra 2021 ve 2022 yılları için enflasyon düzeltmesinin şartları oluştu. Uygulamayan erteleyen yine Maliye Bakanlığı oldu. Peki ne oldu da bir mitingin konusu oldu?
ENFLASYON DÜZELTMESİNİ İSTEYEN İSE TÜRMOB OLDU
Bunun için TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu’nun basına yansıyan açıklamaları kıymetli bilgiler ortaya koyuyor. Enflasyon düzeltmesinin 2021 yılı için ertelendiği 2022 istikametinden ise bahtının tartışıldığı günlerde 27.06.2022 tarihinde Dünya gazetesine konuşan Kartaloğlu, enflasyon düzeltmesine olan gereksinimi ekonomiyi kayıt altına alma mertebesinden ulvi bir gayeyle açıklıyor. Kartaloğlu’nun tabirleriyle;
”Enflasyon muhasebesi artık bir mecburilik haline geldi. (…) Katiyen muhasebe zati bir bilim, enflasyonu göze almadan muhasebe ve gerçek raporlama, gerçek kayıt yapabilmek, ekonomiyi kayıt altına alabilmek mümkün değil.(…) Yani geçmişten bugüne enflasyonun tesirleri göz önünde bulundurularak düzeltmenin yapılması gerekiyor.”
Bu mülakatta, Maliye Bakanlığı ile görüşmelerinde de kelam ederek enflasyon muhasebesi koşullarının 2022 Mart ayında oluşacağını kestirim ettiklerini ve hazırlanabildiklerini düşündüklerini fakat hazırlık çalışmaları için ertelendiğini tabir ediyor. Kartaloğlu’nun “iyimser”liğine karşın Maliye Bakanlığının ihtiyatlı yaklaşarak 2022 Mart ayında da sonraki 2023 Mart ayında da uygulamaya koymayıp ertelemesi dikkate kıymet.
GEÇİCİ VERGİ DEVİRLERİ İÇİN HAZIRIZ DİYOR
Kartaloğlu’nun 19.10.2023 günlü TÜRMOB 94 Liderler Konseyindeki konuşması ise enflasyon düzeltmesini mecburiye dönüştürmek isteyen Bildiri Taslağının yayımlandığı güne rastlıyor. Kartaloğlu bu konuşmasında, “…Enflasyon düzeltmesi kaideler oluşsa da oluşmasa da 2023 sonunda 1.1.2024’ten sonra süreksiz vergi devirleri de olmak üzere uygulanacak şunu bilhassa tabir etmek istiyorum (…) biz hazırız hem teknik olarak hazırız hem de eğitim takımı olarak hazırız hem de bir yazılım geliştirdik” diyerek yolu sonuna kadar açıyor. Bu konuşmadaki kaideler oluşmasa da enflasyon düzeltmesine hazır olduklarına dair sözleri ise enflasyon düzeltmesine verdiği yüksek kıymeti ortaya koyuyor.
İKİ ÖZEL MECMUA YAYIMLANIYOR
Taslak,70 gün sonra 30.12.2023 tarihinde 555 Sıra No ile Tebliğ’e dönüşüyor. Bu müddet zarfında enflasyon düzeltmesine bir itiraz gelmiyor. Tebliğ’in yayımından sonra ise TÜRMOB’un sahibi olduğu “Bizden Haberler” mecmuasında “Enflasyon Düzeltmesi”ni husus alan iki özel sayı yayımlayarak düzenlemeyi en yüksek perdede selamlıyor.
Dergilerden birincisi “Enflasyon Düzeltmesine hazırız” kapağıyla çıkıyor. Bu mecmua 18 Ocak 2024 tarihinden 28’nci özel sayı olarak yayımlanıyor. Toplam 90 sayfadan oluşan mecmuanın tam tamına 79 sayfası baştan sona Enflasyon düzeltmesine ayrılıyor. Mecmuanın 2’nci sayfasında TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu’nun “Enflasyon düzeltmesi uygulaması” başlığı altında açıklamaları yer alıyor. Bu açıklamalar ve mecmuanın tamamında enflasyon düzeltmesine ait TÜRMOB tarafından Türkiye çapında gerçekleştirilen eğitim, seminer, yazılım vb. çalışmaları ile ilgili elde edilen başarılardan kelam ediliyor.
TÜRMOB’un Bizden Haberler Mecmuasının 1 Nisan 2024 tarihinden yayımlanan 29’nci sayısının konusu da “Enflasyon Düzeltmesi” oluyor. Bu defa kapak “Enflasyon Düzeltmesi 2. Cins Eğitimlerini Tamamladık” ismiyle çıkıyor. Toplamda 88 sayfa olan mecmuanın 78 sayfası enflasyon düzeltmesi alanında TÜRMOB tarafından yapılan çalışmalar, Kartaloğlu’nun açıklamaları ve elde edilen başarılı çalışmalarla donatılıyor.
MESLEK TOPLULUĞUNDAN REAKSİYONLAR GELİYOR
Ancak enflasyon düzeltmesinin 2024 yılı Mart ve Nisan uygulamaları Kartaloğlu’nun kelamını ettiği hazırlıkların, eğitimlerin, yazılım programlarının bir şeyi değiştirmediğini ortaya koyuyor. Ne var ki bu yaklaşım ve açıklamalar hem Maliye Bakanlığını hem de meslek topluluğunu yanıltıyor. Buna meslek mensuplarından ve SMMM odalarından reaksiyonlar yükseliyor. Bu ortamda 2024’ün 1’nci süreksiz vergi periyodu tarafından mecburilik kaldırılıyor. Lakin 2’nci devir tarafından erteleme gelmiyor.
TEBRİK GEREKİYOR
Bu etapta Kartaloğlu’nun kocaman bir tebriki hakkettiğine inanıyorum. Çünkü hiçbir öz tenkit yapmadan özür dilemeden ansızın bir numaralı enflasyon düzeltmesi aksisi kesiliyor, basın bildirileri açıklıyor, miting yapıp süreçleri yönlendirip yönetiyor.
HUKUKİ YOL VE SÜREÇLER İŞLETİLMELİ
Bizim Anayasamız gelir, servet ve harcamadan vergi alınmasını öngörüyor. Enflasyon düzeltmesi ise birtakım durumlarda borçlulardan vergi alınmasını hedefliyor. Enflasyon düzeltmesinin bu kararlarının Anayasa Mahkemesi tarafından ilgası için beyannameler ihitrazı kayıtla verilebilir.
VAZGEÇİLMESİ GEREKİYOR
Bu ülkenin kamu maliyesini yöneten Maliye Bakanlığından haklı talepleri dikkate alması bekleniyor. Şunu da yazmak gerekiyor. 31 Mart Yerel Seçimleri tam da enflasyon düzeltmesinin beyan sürecine denk gelmişti. Odatv’deki 19.11.2023 tarihli yazımda enflasyon düzeltmesinin oy kullanılırken kıymetli bir kriter olduğunu yazmıştım. Bu doğrulandı. Gelir vergisi mükelleflerinin bir kısmı ile sayısı 1.165.195’i bulan kurumlar vergisi mükellefinin büyük kısmının olumsuz etkilendiği enflasyon düzeltmesinin iktidar belirleme üzere bir fonksiyonu de var.