Fahiş kiralara karşı her semte özel tavan ve taban fiyatların bir an evvel yürürlüğe girmesi gerektiğini belirten uzmanlar, uygulamanın enflasyonu da süratle düşüreceği görüşünde. Bu uygulamanın farklı modellerini muvaffakiyetle hayata geçiren ülkeler ortasında ABD, Birleşik Krallık, İsveç ve Almanya da yer alıyor.
Türkiye’deki keyfi kira artışlarının önemli mağduriyetlere sebep olduğunu ve artık kesinlikle bir sisteme bağlanması gerektiğini lisana getiren Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, “Örneğin Almanya’da kira endeksi modeli uygulanıyor. Bu model, ülkede kira artışlarını sınırlayan, taban ve tavan kiraları gösteren değerli bir kira düzenlemesi olarak dikkat çekiyor.
Bu sisteme nazaran kiraların, birebir bölgedeki öbür misal konutların kiralarını yansıtması gerekiyor. ABD’de ise kira artışları, Kira Kurulu tarafından yıllık olarak belirleniyor” bilgisini paylaştı.
Sabah gazetesinin haberine nazaran; Birleşik Krallık ve İsveç’te de misal uygulamaların yürürlükte olduğunu aktaran Akçam, “Birleşik Krallık’ta yürürlükte olan Kira Yasası ile kiraların adil olmasını sağlamak maksadıyla, kiraların bağımsız bir kira memuru tarafından belirlendiği bir sistem baz alınıyor.
Bizde de en azından büyükşehirler için semte nazaran ‘tavan-taban fiyat’ uygulamasına geçilmeli” değerlendirmesinde bulundu.
“Kira artışlarına kesinlikle bir hudut getirilmeli”
Tüketici Konfederasyonu Emlak Komisyonu Başkanı Bora Tren de, fahiş kira artışlarının önüne geçebilmek için bölgesel bazda tavan fiyat uygulamasının süratle hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.
Kiraların bilhassa son 3 senede önemli artışlara maruz kaldığını lisana getiren Tren, “Doğrudan ya da dolaylı olarak görülen kira artışları, yaşanan yüksek enflasyonun da sebeplerinden birisi. Kira artışlarının önüne geçilmesi halinde enflasyonda da gerilemeye neden olacaktır.
Çözüm, kira artışlarına kesinlikle bir hudut getirilmesi, gerek belediye gerekse de sokak rayiç bedelleri üzerinden kiraların tespitinin sağlanmasıdır” halinde konuştu.
“İşyeri kiralarına da getirilmeli”
Tavan fiyat belirleme sistemine ait teklifini de paylaşan Tren, “Bölgesel olarak meskenin durumuna nazaran tavan sonlandırması getirilebileceği üzere belediyelerdeki konut rayiç bedelinin yüzde 6’sını aşmamak üzere de kira ölçüsü belirlenebilir.
1 milyon liralık bir rayiç bedel var ise yüzde 6’sı yıllık olarak 60 bin liradır. Aylık kira ölçüsü da 5 bin liraya gelir. Konut kiralarının yanında işyeri kiralarına da bir tavan sonlandırması kesinlikle getirilmelidir.
Kiralar direkt işletmelerin masraflarını de etkilemektedir. Bu kapsamda tavan fiyat modeli çok rahatlıkla ülkemizde uygulanabilecek bir sistem” dedi.