6 Şubat’ta yaşanan zelzele felaketinde 50 bine yakın insan hayatını yitirirken, ABD merkezli medya kuruluşu Bloomberg, yayınladığı makalede, Türkiye-Japonya-ABD’deki bina yönetmeliklerini kıyasladı. Tahlilde, sarsıntı felaketi ile ilgili olarak, “Bu bir uyanma çağrısı” denildi.
Bina yönetmeliği eleştirisi
Türkiye’deki bina yönetmeliklerine dikkat çekilen tahlilde Japonya ile kıyas yapılarak şu sözler kullanıldı: “Depremlerde ömrünü yitirenlerin sayısı 50 bini geçti ve bunun artması da bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan bu büyüklükte bir sarsıntıya hazırlıklı olmanın imkansız olduğunu söyledi. Zelzelesi engellemek konusunda dediği gerçek. Ancak sarsıntı uzmanlarının söylediği üzere zelzele öldürmez bina öldürür. Sarsıntının şiddeti azaltılamaz lakin çağdaş bina teknikleriyle hasar azaltılır. Örneğin Japonya’da sismik izolasyon üzere yüksek teknikler kullanılıyor.”
İmar affına dikkat çekildi
Japonya’da yaşayan muhabirin kaleme aldığı tahlilde, “300 binden fazla binanın yıkıldığı Türkiye’de berbat bina denetlenmesi, gereç kalitelerinde usulsüzlük yapılması çoktan gündeme geldi” denilirken 2019’da gündeme gelen imar affı da dikkat çeken bir öge olarak öne çıktı.
ABD’de de Türkiye’dekine emsal bir bina imal standardı bulunduğunu ve bu sebeple ABD’nin de büyük bir risk içinde olduğu kaydedildi.
Japonya’da sarsıntıdan ölenlerin oranı yüzde 5
Japonya’da son 12 yılda yaklaşık 20 bin kişinin doğal afetten hayatını yitirdiği belirtilirken bunların yalnızca yüzde 5’inin sarsıntıdan hayatını yitirdiği ve oburlarının zelzele sonrası oluşan tsunamiden öldüğü hatırlatıldı. Ülkede bina yönetmeliklerinde trajik deneme yapılmalar yapıldığı ve bu sayede güçlü binalar yapıldığı da belirtildi.
“Uyan çağrısı” vurgusu
Haberde, “Birçok incelemede bina standartlarının yarar sağlayacak düzeylere çıkarmak çok değerli değil. Uzun bir vakit dilimi içerisinde yıkıcı sarsıntılar metropolleri vuracak, yalnızca ne vakit olduğunu bilmiyoruz. Covid salgınında ABD üzere gelişmiş ülkeler teoride en inançlı ülkeler üzere gözükse de en kırılgan ülke olabilir. Türkiye ve Suriye’deki trajedi bir uyan daveti olmalıdır” yorumu da yapıldı.
Gearoid Reidy imzalı yazıda, “Depremler kaçınılmazdır. Büyük mevt sayıları ise kaçınılmaz değildir” başlığı atılırken, “Daha düzgün bina standartları zelzelenin Türkiye ve Suriye’de olduğu üzere bir yıkıma dönüşmemesi için gerekli. ABD de buna dikkat etmeli” sözüne yer verildi.
Analizde, sarsıntıların engellenemez ve iddia edilemez olduğuna dikkat çekilirken, “Beşinci kategori fırtına ve hortumlar yaklaşırken kaçmak mümkün olur ya da bir yanardağ patladığında inançlı bölgelere kaçılabilir. Lakin sarsıntı olduğunda hiçbir ihtar yoktu. En teknolojik olarak hazır ülkelerde bile sarsıntı birkaç saniye evvel fark edilir ve trenler durdurulur” denildi.